In tegenstelling tot vele andere EU-lidstaten was het gebruik van zinkoxide in België goed gereguleerd in het zogenaamde ‘convenant zink’. Dit convenant zorgde ervoor dat de globale hoeveelheid zink in het milieu niet ging stijgen door het therapeutisch gebruik ervan, doordat het zinkgehalte in het voeder verlaagd werd vanaf de afmestfase (>23kg) ten opzichte van het maximum toegelaten gehalte.
Therapeutisch gebruik van zinkoxide: de laatste rechte lijn is ingezet!
25 jun 2020Het gebruik van hoge gehaltes aan zinkoxide is gedurende jaren een welgekomen aanvulling geweest ter preventie van speendiarree bij biggen. Toenemend inzicht over onder andere de eco-toxiciteit hebben geleid tot de beslissing van de Europese Commissie - dag op dag 3 jaar geleden - om het gebruik van therapeutische concentraties zinkoxide in het voer te verbieden in de volledige Europese Unie tegen 26/6/2022.
Terwijl vele andere EU-lidstaten nog even verder kunnen, moeten we in België nu echt een tandje hoger schakelen. De vergunning van Gutal®, het in België énige vergunde geneesmiddel voor diergeneeskundig gebruik op basis van zinkoxide, verliep op 18/09/2019. De stocks van Gutal® dienen opgewerkt te zijn ten laatste tegen eind dit jaar. We lopen dus ook hier opnieuw vóór ten opzichte van de meeste andere EU-lidstaten.
Het is duidelijk dat de zware metalen al langer op de radar van de EU staan, zo is vorig jaar de verlaging van kopergehalte in het varkensvoeder doorgevoerd. De koperreductie is, in combinatie met een doordachte veiligheidsstrategie, in de meeste gevallen vlot verlopen. Het verhaal van zinkoxide doet evenwel anders vermoeden, het gaat dan ook over een andere grootteorde van verlaging en de impact van therapeutisch zink is ten opzichte van de oude kopergehaltes meer bewezen en effectiever tegen speendiarree en heeft vele bedrijven de voorbije jaren draaiende gehouden.
Bij Nuscience zetten we reeds lange tijd in op het verlagen van antimicrobiële middelen in de veehouderij met effectieve producten en innovatieve concepten. Voorbeelden hiervan zijn de gepatenteerde specifieke blends van middellange ketenvetzuren (MCFA’s) zoals Aromabiotic®. Met betrekking tot de vervanging van zinkoxide zijn we ervan overtuigd dat een brede aanpak van zowel omgevingsfactoren in de stal, een goede voorbereiding van de big op het speenproces, nutritionele aanpassingen aan het voeder als een combinatie van verschillende toevoegingen essentieel zijn om succesvol te zijn. Reeds op EuroTier 2018 lanceerden we het ‘Aim For Zero Programma’ dat een totaalaanpak op vlak van management, nutritie en diergezondheid omvat. Nu, ongeveer 1,5 jaar na de officiële lancering, is het concept verder doorontwikkeld en zijn ook de vele positieve praktijkproeven in België en het buitenland het bewijs dat spenen zonder zinkoxide en antibiotica zeker mogelijk is wanneer men alle aspecten goed onder controle heeft.
Gedegen kraamstalmanagement loont
De kraamstal is de motor voor een rendabel en gezond bedrijf en is tevens de start van het ‘Aim for Zero programma’. Hoogproductieve zeugen krijgen vaak meer maar minder ontwikkelde biggen, die ook minder toegang hebben tot colostrum en melk, waardoor de darmontwikkeling minder goed en minder efficiënt verloopt. Een goed ontwikkelde darm en -flora is echter essentieel om vlot te kunnen spenen. Als we het relatief gemak bekijken waarmee biggen van 26 dagen leeftijd gespeend worden, in vergelijking met vroeg gespeende biggen wordt dit zeker duidelijk. Van bij de geboorte biggen voorzien van een smakelijke prestarter die alle biggen aan het eten krijgt zal dan ook sterk bijdragen tot een vlot speenproces. Het actief ondersteunen van alle biggen zal enerzijds bijdragen tot een gezond microbioom en anderzijds zorgen voor een goed ontwikkelde darm. De darm moet immers in staat zijn om nutriënten maximaal op te nemen en verstoringen van de darmflora en -gezondheid te vermijden. Om de darmontwikkeling en een gezonde darmflora optimaal te sturen, lanceerde Nuscience vorig jaar het START+ concept. Dit concept, gebaseerd op de werking van prebiotische componenten in zeugencolostrum en -melk, zal de darm gezond ontwikkelen. Goed kraamstalmanagement zal dan ook meer dan ooit zijn vruchten afwerpen in een zinkoxide en antibiotica vrije opfok.
Safety first
De biggen gezond houden, daar draait het dan weer om in de eerste 14 dagen na spenen en dat is ook net waar het ‘Aim for Zero programma’ van bij het begin op focust. Waar kunnen we sleutelen, welke genetica is er op het bedrijf, wat is de gezondheidsstatus van het bedrijf, hoe zien de drinkwaterkwaliteit en klimaatomstandigheden eruit, hoe worden de biggen na spenen opgevangen, en hoe kunnen we onder deze omstandigheden met voeder deze stressoren opvangen,…? Het ruimere plaatje zien, dat is belangrijk! Veel meer dan puur in termen van Coli onderdrukken gaat het over het ondersteunen van de gezonde darmflora, het stimuleren van eiwitvertering en het behouden van de darmbarrièrefunctie. Dankzij het toepassen van bepaalde specifieke vezels, het controleren van de zuurbindende waarde, het gebruik van specifieke energiebronnen voor de darmflora en -villi en een doorgedreven aandacht voor eiwitverteerbaarheid, lukt het om de darm gezond te houden zonder toevoeging van zinkoxide.
Wij denken met u mee!
Velen onder jullie hebben de voorbije maanden en jaren reeds mogen ervaren hoe wij samen met u en uw klanten meedenken over effectieve en economische oplossingen om deze uitdaging te tackelen. Met nog 6 maanden te gaan, nodigen we u dan ook graag uit om rond te tafel te zitten en te kijken waar we eventueel dienen bij te sturen om een succesvol zinkoxide vrij tijdperk in te gaan.
Geschreven door Bart Matton