Klauwproblemen bij melkvee

20 dec 2021

Afgelopen zomer zagen we een toenemend aantal koeien met klauwaandoeningen. De oorzaak van deze toename moeten we enkele weken eerder zoeken. Koeien met pootproblemen hebben niet alleen last gehad van de warmte, maar vaak ook van andere factoren. Kijkend naar de voedingsgerelateerde factoren komen we tot de volgende aandachtspunten.

  1. Toename belasting

Koeien met hittestress staan gemiddeld 2 uur meer en liggen 2,5 uur minder. Ook verdubbelt de tijd die wordt besteed aan drinken. Waar drukte ontstaat rondom drinkbakken, stijgt ook de kans op rangordeproblemen. De belasting op de klauwen neemt daar nog eens extra toe. Met als gevolg kans op kneuzing of beschadiging van de zool of witte lijn. Het aantal drinkplaatsen en de beschikbaarheid van fris voer is en blijft essentieel, vooral in de zomer, maar ook in andere jaargetijden.

  1. Verminderde doorbloeding

Meer staan vermindert ook de doorbloeding naar de klauwen. De aanvoer van essentiële voedingsstoffen, nodig voor de continue vorming van gezond nieuw klauwhoorn, neemt daardoor af. Bij verminderde doorbloeding zien we direct een zwelling van de kroonrand en zwakkere verbinding tussen klauw en de klauwschoen.

Nieuw hoorn ontstaat bovenin de klauwrand. Afhankelijk van de groeisnelheid en de slijtage van de klauw zal de verminderde hoornkwaliteit, ontstaan ten gevolge van de hittestress, pas enkele weken later tot problemen leiden. Het hoorn wat bijvoorbeeld in augustus wordt gevormd, hoeft pas in oktober het hoorn te zijn waar de koe daadwerkelijk op staat. De groei van hoorn stagneert ook in die periodes.

  1. Meer risico met mycotoxinen en endotoxines

Dieren met hittestress lopen een groter risico op een slecht werkende darmwand. Toxines kunnen daardoor makkelijker passeren en in de bloedbaan terecht komen. Te veel bestendig zetmeel, een onvolledige vertering vanwege een slechte pensfermentatie, maar ook toxines uit ruw en krachtvoer veroorzaken via dit mechanisme een slechte doorbloeding van de klauwen en meer kans op ontstekingen. 

  1. Gifstoffen komen vaker voor en passeren makkelijker de darmwand

Pens- en darmverzuring kunnen makkelijk leiden tot meer endotoxines. In een gezonde pens wordt het vitamine biotine gemaakt. Biotine speelt een essentiële rol bij de vorming van gezond en sterk klauwhoorn. Wanneer de pensgezondheid onder druk komt te staan, daalt ook de aanmaak van biotine.

Problemen zoals witte lijn defect en in ergere omstandigheden teennecrose,  geven hun eerste signalen af in de vorm van een gevoelige gezwollen kroonrand. Dit is snel zichtbaar als er iets mis is met het opgenomen rantsoen. Deze zwelling belemmert de doorbloeding van de klauw en zal onherroepelijk leiden tot een zwakkere witte lijn.

  1. Koeien rondom afkalven zijn extra gevoelig

Koeien na het afkalven vormen een extra risico, zeker in de zomer. Conditie verlies zorgt voor een dunner  wordend vetkussen onder de klauw. Naast het risico van pens- en darmverzuring zien we vooral in de eerste maanden van de nieuwe lactatie de meeste problemen met klauwgezondheid bij koeien.

Figuur 1 klauwproblemen.png

Oplossingen

De oplossing voor klauwproblemen vanuit voedingsoogpunt zit vooral in het ondersteunen van pens- en darmgezondheid. Daarnaast speelt het wegnemen van risico’s van mycotoxines en endotoxines een rol.  

  • Goed voeren met een goede keuze ruwvoer/krachtoer verhouding in relatie met verteerbaarheid geeft minder kans op pensverzuring.
  • Ondersteun de pens eventueel met een goede combinatie van bufferende stoffen, zoals Mervit BupH.
  • Darmgezondheid ondersteuning met Vitanox en organisch gebonden zink.
  • Voeren van organisch gebonden spoorelementen en biotine voor een goede hoornopbouw.
  • Toxines voorkomen en eventueel binden met Vitafix.
  • Focus op een perfecte transitieperiode.

Naast voeding, zijn onderstaande zaken ook van belang:

  • Zorg voor een passende maatvoering van de ligboxen en houd ze schoon en droog.
  • Beperk statijden zo veel mogelijk, ook in de wachtruimte.
  • Fris klimaat in de ligbox: goede ventilatie/luchtstroom en geen directe zonnewarmte (instraling).
  • Pas om met ruwe vloeren en plaatsen in de stal waar de koe kort moet draaien.
  • Watervoorziening (veel en fris).
  • Voerregime: bereikbaarheid, frisheid, geen selectie, tijdstip, etc.
  • Wees alert op koeien die kreupel zijn en behandel ze snel.
  • Streef naar een proactieve werkwijze om dieren 2 maal per jaar structureel te behandelen op een vast moment in de lactatie.

Sterkere klauwen met de juiste mineralen

Klauwproblemen doen een koe pijn en kosten tijd en geld. De koe vreet minder en zal slechter produceren. Door een goede mineralenvoorziening kan klauwkwaliteit verbeterd worden.

Klauwen bestaan uit hoorn: als het ware sterk verdikte huid. Voor hoorn aanmaak zijn eiwitten, vetten, mineralen/spoorelementen en vitaminen nodig. Bij niet-infectieuze klauwaandoeningen zijn kwaliteit van de hoorn, maar ook huisvesting, management en bekapbeleid van invloed. Bij infectieuze klauwaandoeningen spelen infectiedruk (hygiëne) en het voorkomen van huidirritaties een grote rol.

Met een goede mineralenvoorziening zijn klauwen weerbaarder tegen klauwproblemen. Zink, mangaan, en biotine zijn belangrijke elementen voor goede hoorn kwaliteit. Daarnaast is zink belangrijk om de huid in goede conditie te houden.

De Mervit Health en Fertil mineralen van Nuscience bevatten alle elementen die belangrijk zijn voor aanmaak van goede hoorn. Doordat de spoorelementen voor een deel organisch gebonden zijn is de beschikbaarheid voor de koe uitstekend.

Het resultaat: de klauwen zullen minder gevoelig zijn voor de zaken die klauwproblemen veroorzaken.

Ook interessant voor u

Mervit® mineraalvoer

Ruwvoer bevat onvoldoende vitamines en mineralen om een gezonde en hoge melkproductie in stand te houden. Ondersteuning voor koeien tijdens de lactatieperiode is essentieel om de melkproductie te maximaliseren en gezondheidsproblemen te voorkomen. Daarom heeft Nuscience een assortiment mineraalmengsels ontwikkeld om de koeien in deze veeleisende periode te ondersteunen.

Vitanox

Vitanox is een sterke natuurlijke antioxidant samengesteld uit speciaal geselecteerde polyfenolen.

Vitafix®

Vitafix is een gamma van toxinebinders die een brede waaier van mycotoxines tegengaat.

Mervit® BupH Buffers

Ontwikkeld om zowel pensverzuring tegen te gaan als oxidatieve stress te minimaliseren.