PIA, te duchten probleem in de varkenshouderij

26 mrt 2019

Ileïtis is wereldwijd een sterk verspreid probleem in de varkenshouderij. Ileïtis of PIA is een darmaandoening die veroorzaakt wordt door een bacterie, nl. Lawsonia intracellularis. Uit onderzoek blijkt dat meer dan 48% van de Europese varkens positief testen op deze pathogeen Lawsonia intracellularis. Symptomen variëren van slechte uniformiteit, voerconversie en slijters tot platte mest, diarree en zelfs plotse sterfte.

Sturen op darmgezondheid in de vleesvarkensfase is een belangrijke hulp om de overgroei van deze pathogeen en extreme ontstekingsreactie van het varken op Lawsonia proberen te voorkomen. In deze nieuwsbrief proberen we kort even in te gaan op enkele mogelijke tools hierbij.

Lawsonia Intracellularis

Deze gram negatieve bacterie nestelt zich in de cellen van het darmepitheel van de dunne darm (meer specifiek het ileum, het laatste deel van de dunne darm) en zorgt ervoor dat deze darmcellen ongecontroleerd vermeerderen. Dit leidt tot een verdieping van de crypten, een lagere villuslengte, minder mucusproducerende cellen, en een zeer sterke ontstekingsreactie in de darm.

Het ziektebeeld is verschillend van bedrijf tot bedrijf en afhankelijk van de infectiedruk en het moment van infectie:

  • Acute ileïtis: plotse sterfte, bleke varkens, en bloederige stinkende diarree. Vaak beperkt de uitbraak zich tot enkele dieren in een paar afdelingen;
  • Chronische ileïtis: diarree, slechte uniformiteit en bleke en slijtende dieren. Dieren met chronische Ileïtis kunnen diarree vertonen en hebben bij sectie een ‘tuinslangdarm’ (zie foto’s).
  • Subklinisch: geen duidelijke symptomen, wel verminderde groei en verhoogde voederconversie

Beheersing en controle

Net zoals bij vele productieziektes is de algemene gezondheid en weerstand van de varkens enorm belangrijk. Daarom is een sterke aandacht voor hygiëne (all-in/all-out, ontsmetten, reinigen, aandacht voor looplijnen, ongediertebestrijding) belangrijk. Daarnaast is het ook vaak zaak om zoveel mogelijk stressoren zoals ventilatie, klimaat en virale infecties weg te nemen. De Lawsonia bacterie zal in de darm immers profiteren van de ontsteking en lagere weerstand die door allerlei factoren veroorzaakt kan worden.

Belangrijk is ook om de diagnostiek in het oog te houden: Lawsonia zorgt vaak voor een verminderde eiwitvertering en meer endogene eiwitverliezen, waarvan ook andere pathogenen zoals Clostridium kunnen profiteren. Hou dan ook andere factoren in het oog: in onderzoek is duidelijk gebleken dat varkens die darmschade ondervinden als gevolg van een sterke speendip, of door worminfecties duidelijk vatbaarder zijn voor Lawsonia.

Daarnaast zijn er ook orale vaccins beschikbaar die de weerstand van het varken tegen Lawsonia versterken.

Nutritionele ondersteuning darmgezondheid

Hieronder worden een aantal zaken benoemd die kunnen bijdragen tot een goede darmgezondheid, en dus de weerstand tegen ileïtis kunnen doen toenemen. Dit kan een prima aanvullende maatregel zijn naast alle hygiënische en veterinaire oplossingen. Hier focussen we ons op 3 zaken:

- Stabiliseren van de darmflora (behoud eubiose) zodat Lawsonia niet de ideale omstandigheden vindt voor infectie.

-Reduceren van ontsteking wat zorgt dat de darm ‘tolerant’ is voor deze pathogenen.

-Behouden van de mucosa-integriteit zodat Lawsonia minder snel de darm infecteert.

                                                                      

  • Eubiose: Biggen worden geboren met een steriele darm, maar zeer snel na geboorte ontwikkeld de darmflora zich. Dat biggen dan ook een stabiele en gezonde darmflora meekrijgen vanuit de kraamstal, en deze behouden op latere leeftijd, is essentieel. Door een gezonde darmflora leren biggen “omgaan met bacteriën in darm”, waardoor ze later beter kunnen inspelen op infecties. Veel zaken zijn hierbij bekend om hun effect op de stabiliteit van de darmflora, denk maar aan bepaalde vezelbronnen, het vermijden van eiwitfermentatie, structuur in het voer,…
  • Tolerantie: Een Lawsonia infectie veroorzaakt enorm veel ontsteking, maar ook omgekeerd profiteert Lawsonia sterk van ontsteking die aanwezig is in de darm om de darmcellen gemakkelijker te koloniseren. Het tegengaan van deze ontsteking is dus belangrijk tijdens een infectie. Hier zijn bijvoorbeeld omega-3 vetzuren of middellange keten vetzuren bekend om hun effect op deze ontsteking.
  • Mucosa-integriteit: Een Lawsonia infectie zorgt voor een lagere productie van mucus. Logisch, want zo maakt de Lawsonia bacterie het zichzelf eenvoudiger om verder de darm te koloniseren. Door deze productie van mucus tijdens de infectie toch zoveel mogelijk te stimuleren, kunnen we de darm verder ondersteunen

Meer te weten te komen rond onze formulatie-ideeën op PIA-gevoelige bedrijven, of onze positieve ervaringen met ons product Vita GP? We vertellen u graag meer!